Vào lúc hầu hết trẻ em đang chạy trốn khỏi sự hỗn loạn, một bóng người nhỏ bé đeo máy ảnh quanh cổ đang chạy về phía đó.

Lò Mạnh Hùng, chỉ mới 12 tuổi giữa thời kỳ hỗn loạn của Chiến tranh Việt Nam, là nhiếp ảnh gia kỳ lạ nhất Sài Gòn – và có thể là người trẻ nhất cả nước.

Câu chuyện của Hùng không bắt đầu trên chiến trường mà trong phòng tối của cha anh, Lô Vinh, một nhiếp ảnh gia tự do dày dặn kinh nghiệm.

Ở đây, Hung đã học được ngôn ngữ của ánh sáng và bóng tối, tiếng lách cách của màn trập là nhịp điệu liên tục trong cuộc đời trẻ thơ của anh.

Đến năm 11 tuổi, Việt Nam đã chìm trong chiến tranh và Hung không bằng lòng đứng ngoài cuộc.

Ông trở thành học trò của cha mình, dấn thân vào trung tâm Sài Gòn với chiếc máy ảnh trên tay và trái tim đầy can đảm ở tay kia.

Vóc dáng nhỏ bé, một bất lợi trong hầu hết các tình huống, lại trở thành lợi thế trong chiến trường. Hung có thể len ​​lỏi qua đống đổ nát và đi qua những con hẻm mà người lớn không thể.

Nhưng vẻ ngoài trẻ trung của anh cũng mang đến nhiều thách thức. Cảnh sát thường chặn anh lại, chất vấn sự hiện diện của một đứa trẻ giữa chốn nguy hiểm.

Tuy nhiên, Hung vẫn kiên trì. Được trang bị bằng cấp của cha và quyết tâm không lay chuyển, anh nhận được sự tôn trọng miễn cưỡng và tiếp cận được những câu chuyện mà người khác không thể tiếp cận.

Lò Mạnh Hùng trở nên nổi tiếng hơn trong cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân năm 1968, thường được nhìn thấy đi theo quân đội ARVN vào sâu trong khu vực do VC kiểm soát ở Sài Gòn để chụp ảnh và bán cho các tờ báo địa phương và quốc tế.

Cuối cùng, Hùng rời Việt Nam và mở cửa hàng ảnh riêng ở San Francisco. Năm 1998, anh gặp cựu nhiếp ảnh gia của AP, Horst Faas, theo như tờ San Francisco Examiner đưa tin:

Tại San Francisco, Faas đã rất ngạc nhiên khi gặp Jimmy Lo Hung, người đã chụp ảnh cho AP khi mới 12 tuổi trong cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân và hiện đang điều hành cửa hàng ảnh của riêng mình trên Phố Ninth.

Hung mang theo một bức ảnh chụp chính mình đội mũ bảo hiểm có chữ PRESS ở phía trước và một bài báo được ép nhựa có tiêu đề ‘Cậu bé 12 tuổi làm công việc nguy hiểm’.

“Họ trả tôi 10 đô la một bức ảnh”, ông nói, “và đó là một số tiền lớn ở Việt Nam. Số tiền đó đủ nuôi sống cả gia đình tôi trong một tháng.”

Hùng đã mất hết ảnh và phim âm bản khi quân Bắc Việt xâm lược miền Nam. “Tôi chỉ có vài phút để trốn thoát”, ông kể lại, nhớ lại rằng “tôi đã được đưa lên một chiếc trực thăng chở đầy lính”.

Họ giữ chặt chân tôi khi nó cất cánh. Rất nhiều lính cố gắng leo lên… một số không lên được, một số thì ngã xuống.’

Faas, ngồi cạnh Hung, nói: “Tôi thậm chí còn không biết cậu bé này còn sống. Tôi rất vui, rất vui khi được gặp lại cậu bé.”

Bài viết gốc được xuất bản bởi The Southeast Missourian vào ngày 14 tháng 2 năm 1968: Cậu bé nhiếp ảnh gia tìm kiếm nguy hiểm khi những người khác bỏ chạy , của John Nance.

Một trong những cảnh tượng kỳ lạ nhất ở một thành phố tràn ngập những cảnh tượng kỳ lạ là hình ảnh một cậu bé Việt Nam 12 tuổi lao vào trận chiến trên đường phố, bò qua đống đổ nát, cố tình hướng đến rắc rối.

Trong khi những đứa trẻ khác chạy trốn nguy hiểm, cậu lại tìm kiếm nó. Cậu là một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp và có một chồng ảnh dày cộp đã được xuất bản để chứng minh điều đó.

Chỉ cao hơn bốn feet một chút và nặng hơn 60 pound, Lo Manh Hung với đôi mắt sáng ngời đeo chiếc máy ảnh như một huy hiệu.

Anh đã chụp ảnh chuyên nghiệp trong hơn hai năm, kể từ khi người cha nổi tiếng ở địa phương của anh, Lo Vinh, bị thương khi đưa tin về cuộc bạo loạn trên đường phố và cần giúp đỡ trong công việc.

Cùng với người cha 58 tuổi, cặp đôi này tạo thành một nhóm gồm những nhiếp ảnh gia lớn tuổi và trẻ tuổi nhất Sài Gòn.

Người cha, một nhà quay phim trong 44 năm, sinh ra ở miền Bắc Việt Nam, học nghệ thuật và văn học tại một trường đại học Pháp, nhưng đã chuyển sang sở thích chụp ảnh để kiếm thu nhập khi thời thế khó khăn.

Trong nhiều năm, ông đã đi du lịch, chụp ảnh khắp Đông Dương và không kết hôn cho đến năm 43 tuổi. Vài tháng sau, ông và cô dâu chạy trốn khỏi những người Cộng sản ở miền Bắc và đến Sài Gòn.

Mỗi ngày, Lò Mạnh Hùng và cha anh đều thức dậy lúc 5 giờ sáng để bắt đầu công việc, và thường phải đến sau 9 giờ tối mới xong việc. Như vậy là 365 ngày một năm, người cha thở dài.

Vào những lúc ít bận rộn hơn, cặp đôi này sẽ đi khắp thành phố bằng xe máy để đưa tin về các sự kiện chính thức của chính phủ, đám cưới, lễ đón tại sân bay, tiệc tùng, hỏa hoạn, bất cứ điều gì có thể gây chú ý.

Lò Mạnh Hùng phụ trách khâu xử lý và in phim, sau đó chuyển sang làm nhân viên bán hàng, bán phim mới cho các tờ báo địa phương và các hãng thông tấn nước ngoài.

Dáng người nhỏ nhắn, mảnh khảnh và khuôn mặt trẻ thơ vừa là trở ngại vừa là sự giúp đỡ trong công việc của anh.

Cảnh sát luôn chặn anh ta lại khi anh ta cố gắng đi qua cổng chính thức và hỏi “Anh nghĩ anh đang đi đâu?”

Anh ta bình tĩnh giải thích rằng mình là con trai của nhiếp ảnh gia Lô Vinh, xuất trình giấy tờ tùy thân và máy ảnh, và thường tiếp tục đi.

Nhưng không phải lúc nào cũng vậy – và theo ông, đó là vấn đề lớn nhất của ông: thuyết phục cảnh sát rằng ông thực sự là một phóng viên ảnh tin tức.

Lợi thế về kích thước của ông đã được giới báo chí Sài Gòn nhiều lần chứng kiến.

Khi các nhiếp ảnh gia chen chúc nhau, chen chúc, xô đẩy, tranh giành góc chụp phù hợp cho một nhân vật quan trọng đang đến hoặc một cuộc họp báo đông đúc, ai là người chen lấn? Lô Mạnh Hùng.

Anh ta luồn lách qua đám đông bằng cả bốn chân, xuất hiện ở phía trước và vui vẻ chụp được góc chụp đẹp nhất.

Anh ấy thấp đến nỗi không bao giờ chặn những người phía sau và họ để anh ấy đi.

(Tờ The Southeast Missourian ngày 14 tháng 2 năm 1968: Cậu bé nhiếp ảnh tìm kiếm nguy hiểm khi những người khác bỏ chạy của John Nance / Flickr của manhhai / Wikimedia Commons).